مبانی نظری و پیشینه تحقیق نظریه های انحرافات اجتماعی (پیدایش اعتیاد)

اعتیاد حالتی، که در آن شخص به علت روانی یا مصرف مواد شیمیایی، طبیعی دچار ضعف اراده درکنترل تکرار اعمال خود می‌شود هرچند ضعف اراده فی نفسه بیماری نیست ولی به علت عوارضی که بر سیستم عصب مرکزی شخص ایجاد شده به عنوان بیماری فرض می‌شود و این بیماری با ایجاد اختلال در کنترل بر سیستم رفتار-پاداش، باعث تکرار آن رفتار می‌گردد.[۱] بیماری اعتیاد مدارهای عصبی مربوط به نظام پاداش، انگیزش، و حافظه را در مغز دچار اختلال کرده، و اختلال در این سیستم‌ها در مغز باعث بروز عوارض بیولوژیکی، فیزیولوژیکی، اجتماعی و روحی می‌گردد.[۲] بررسی اعتیاد به عنوان عارضه‌ای روانی، اجتماعی و اقتصادی از دیدگاه علوم پزشکی، روان‌شناسی و جامعه‌شناسی و همین‌طور از دیدگاه‌های فلسفه، قانون، اخلاق و مذهب صورت می‌گیرد. از سال ۱۹۶۴ میلادی، سازمان بهداشت جهانی استفاده از عبارت وابستگی دارویی یا وابستگی به دارو را به جای اصطلاح اعتیاد توصیه نموده‌است.

 

 

 

در عموم به لحاظ مفهومی، بیماری اعتیاد یک بیماری اصلی، مزمن و عصبی است، که در اثر عواملی ژنتیکی، فیزیولوژیک و اجتماعی رشد و بروز پیدا می‌کند، به‌طوری‌که وجه مشخصهٔ این بیماری اختلال در کنترل انجام عملی، یا احساس اجبار در انجام یک عمل مشخص، با وجود آگاهی نسبت به عواقب خطرناک آن باشد.[۳]

 

 

 

وابستگی به مواد (مواد مخدر و مشروبات الکلی)، یا عادت‌های ناهنجار، یک اختلال روان پزشکی و روان‌شناسی بوده که از یک سو، معنای لغت خوشبختی را در زندگی فرد و خانواده او از بین می‌برد و از سوی دیگر آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی بیشماری را به همراه دارد. در تعریف دیگری از اعتیاد به مواد آمده‌است، اعتياد جايگزينی مزمن است، یعنی مواد مخدر بیرونی، چه گیاهی و چه شیمیایی و حتی الکل، جایگزین مواد مخدر و یا مواد شبه افیونی طبیعی جسم انسان یا فرد معتاد شده‌است.[۴] البته عادتهای ناهنجار و اعتیادهای رفتاری مستقل از مواد شیمیایی تا همین سال‌های اخیر هم در طبقه‌بندی‌های رسمی به عنوان اعتیاد محسوب نمی‌شدند و مدت کوتاهی است که اعتیادهایی مانند اعتیاد به اینترنت، اعتیاد به کار و اعتیاد به بازی‌های کامپیوتری به عنوان شکلی از اعتیاد طبقه‌بندی شده و مورد توجه قرار می‌گیرند.[۵]

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب
چكيده    1
فصل دوم    2
ادبیات نظری پژوهش    2
2-1- مقدمه    3
2-5-تعاریف اعتیاد    5
2-5-1- علل گرایش به اعتیاد    6
2-5-2- پیشگیری از اعتیاد    7
2-5-3- نظریه‌های انحرافات اجتماعی (پیدایش اعتیاد)    7
2-5-4- علل گرایش به اعتیاد    14
2-5-4-1- علل فردی    14
2-5-4-2- علل خانوادگی    19
2-5-4-3- علل اجتماعی    27
2-5-5- نقش مذهب در درمان اعتياد    33
2-5-6- نقش مذهب و سلامت معنوی در پیشگیری از اعتیاد    35
2-5-7- عوامل تشدید کننده اعتیاد    42
2-5-7-1- راهکارهای کاربردی    44
2-6- پيشينه تجربی تحقیق    46
2-6-1- تحقیقات انجام گرفته در خارج از کشور    46
2-6-2- تحقیقات انجام گرفته در داخل کشور    52
2-7- جمع‌بندي مطالعات انجام شده    55
منابع و مآخذ    56